Αφιέρωμα Σοφία Βέμπο: Η πορεία της «εθνικής μας φωνής»

Με αφορμή την 28η Οκτωβρίου σας παρουσιάζουμε ένα αφιέρωμα στη Σοφία Βέμπο. «Τραγουδίστρια της νίκης» και «εθνική μας φωνή» είναι δύο από τους χαρακτηρισμούς που έχουν αποδοθεί στη σπουδαία αυτή καλλιτέχνιδα και προσωπικότητα που έχει ταυτιστεί απόλυτα με το έπος του ’40.

Αφιέρωμα στη Σοφία Βέμπο: Η πορεία της «εθνικής μας φωνής»

Το όνομα της Σοφίας Βέμπο έχει γραφτεί με μεγάλη γράμματα στο βιβλίο της νεότερης ελληνικής ιστορίας, όχι μόνο για την τεράστια καλλιτεχνική της πορεία, αλλά και για το σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε στον πόλεμο του ’40 και έγινε γυναίκα-σύμβολο ενός ολόκληρου λαού. Ισχυρή προσωπικότητα που δεν λιγοψύχησε στιγμή, η Βέμπο τραγούδησε τη λεβεντιά, εμψύχωσε με τα τραγούδια της τους Έλληνες φαντάρους στο ελληνοαλβανικό μέτωπο, σατίρισε και κοίταξε κατάματα τον κατακτητή.

Η Σοφία Βέμπο, γεννήθηκε στη Θράκη στις 11 Φεβρουαρίου του 1910. Το πραγματικό της όνομα ήταν Σοφία Μπέμπου. Το 1933, στην ηλικία των 23 ξεκίνησε την καλλιτεχνική της διαδρομή από τη Θεσσαλονίκη και στην συνέχεια βρέθηκε στην Αθήνα.

Το πρώτο τραγούδι της Βέμπο ήταν η «Όμορφη τσιγγάνα», ενώ το πρώτο τραγούδι που γραμμοφώνησε ήταν το «Μη ζητάς φιλιά», το 1934 στην εταιρεία Παρλοφόν. Σε πέντε μόλις χρόνια από το πρώτο εκείνο τραγούδι η Βέμπο είχε ήδη καταφέρει να καταξιωθεί ως η πρώτη τραγουδίστρια του ελληνικού ελαφρού τραγουδιού.

Η κήρυξη του πολέμου το 1940 εκτόξευσε αυτόματα και την καριέρα της Βέμπο

Ξεκίνησε να τραγουδά σατιρικά και πολεμικά τραγούδια στην παράσταση «Πολεμική Αθήνα» του θεάτρου Μοντιάλ του Μίμη Τραϊφόρου ο οποίος εκτός από συνεργάτης, μετέπετα έγινε και σύζυγός της.

Από τη σκηνή του ασφυκτικά γεμάτου θεάτρου Μοντιάλ, η Βέμπο ερμήνευσε για πρώτη φορά τα τραγούδια-ύμνους «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά» και «Κορόιδο Μουσολίνι» γράφοντας ιστορία.

Μάλιστα η τραγουδίστρια ξεκίνησε να παραχωρεί τις μισές από τις εισπράξεις του θεάτρου για την ενίσχυση του μετώπου, ενώ η ίδια έδωσε στο Ελληνικό Ναυτικό 2.000 χρυσές λίρες.

Το 1941 η Βέμπο τραγούδησε το «Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του» και ακολούθησαν τα «Στον πόλεμο βγαίνει ο Ιταλός», «Μας χωρίζει ο πόλεμος», κ.ά. Μάλιστα το Γενικό Επιτελείο Στρατού θέλοντας να δώσει κουράγιο και θάρρος και να ανεβάσει το ηθικό των Ελλήνων φαντάρων, έστελνε τους δίσκους της Βέμπο σε όλες τις μονάδες στο μέτωπο.

Το περιστατικό που έζησε η Σοφία Βέμπο – Αφιέρωμα

Στην αυτοβιογραφία της που δημοσιεύτηκε το 1947, σε 62 συνέχειες στην καθημερινή ελληνόφωνη εφημερίδα της Νέας Υόρκης «Εθνικός Κήρυξ» η Βέμπο περιέγραφε ένα χαρακτηριστικό περιστατικό που συνέβη κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου και λίγο πριν μπουν οι Γερμανοί στην Ελλάδα.

Ένα βράδυ που πήγαινε στο θέατρο Αλάμπρα να δει την αδελφή της Αλίκη, η Βέμπο δέχθηκε επίθεση: «ξαφνικά ένιωσα ένα τρομερό σε δύναμη κρύο χτύπημα στο πρόσωπο. Ήταν σαν σιδερένια γροθιά. Σωριάστηκα αμέσως. Επρόλαβα να φωνάξω: “Με σκότωσες, παλιάνθρωπε”. Τίποτα άλλο, λιποθύμησα». Το επόμενο πρωί, μια άγνωστη φωνή της είπε στο τηλέφωνο απειλητικά: «Σ’ τα σπάσαμε τα μούτρα για να μην μπορής να βγαίνης στο θέατρο και να λες αυτά που λες. Μην στεναχωριέστε, τους απάντησα, θα τα πω από το ραδιόφωνο. Ήταν φανεροί πλέον οι δολοφόνοι μου: ή φασίσται Ιταλοί ή άνθρωποι της Γκεστάπο».

Την ίδια εποχή δυνάμεις κατοχής διέδιδαν τη φήμη ότι η Σοφία Βέμπο πέθανε. Δεν δίστασαν μάλιστα να την οδηγήσουν και στα ανακριτικά της Γκεστάπο. Ακολούθησαν οι φυλακές Αβέρωφ. Τελικά την άφησαν αφού υπέγραψε πρώτα χαρτί με το οποίο τους διαβεβαίωνε ότι δεν θα ξανατραγουδήσει πατριωτικά τραγούδια. Αν και το έκανε, συνέχισε να στέλνει τα μηνύματά της μέσα από τα τραγούδια της.

Ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου, με τους Ιταλούς και τους Γερμανούς λογοκριτές δίπλα της, η Βέμπο ανέβηκε στη σκηνή ακόμα και με κίνδυνο της ζωής της, και έδωσε παράστασή ντυμένη στα γαλανόλευκα!

Η φυγάδευση της Σοφίας Βέμπο και ο επαναπατρισμός

Με την είσοδο των ναζιστικών στρατευμάτων στην Αθήνα η Βέμπο φυγαδεύτηκε μεταμφιεσμένη σε καλόγρια στη Μέση Ανατολή όπου εκεί συνέχισε να τραγουδά για τα ελληνικά και συμμαχικά στρατεύματα της περιοχής. Στη Μέση Ανατολή, παρέμεινε σχεδόν τρεισήμισι χρόνια (1942-1946). Τραγουδούσε ψυχαγωγώντας τις Ένοπλες Δυνάμεις, ανέβαζε επιθεωρήσεις, έδινε ρεσιτάλ και στήριζε οικονομικά τον αγώνα δίνοντας το μεγαλύτερο μέρος από τα έσοδα των εμφανίσεων που πραγματοποιούσε.

Στο ζενίθ της καριέρας της η Βέμπο πήρε την απόφαση να πάει στην Αμερική κατόπιν πρόσκλησης του απόδημου ελληνισμού. Αν και εκεί έμεινε σχεδόν δυόμισι χρόνια (1947-1949) δεν έβγαλε ποτέ από τη μυαλό της τη σκέψη να επιστρέψει στην Ελλάδα. «Η Ελλάδα με δημιούργησε και σ’ αυτή θέλω να γυρίσω. Θέλω να τελειώσω την καριέρα μου στον τόπο που μου τα έδωσε όλα και με το παραπάνω», δήλωνε.

Επέστρεψε στην Ελλάδα ύστερα από τιμητική πρόσκληση του Γενικού Επιτελείου Στρατού ώστε να περιοδεύσει στις μαχόμενες μονάδες κατά τη μαύρη περίοδο του Εμφυλίου.

Αρκετά χρόνια αργότερα, στα τελευταία χρόνια της ζωής της τη σημάδεψε η εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973. Καθώς το διαμέρισμά της βρισκόταν στην περιοχή, η Βέμπο άνοιξε την πόρτα του σπιτιού της και έκρυψε αρκετά κυνηγημένα παιδιά. Όταν η Ασφάλεια της χτύπησε την πόρτα η Βέμπο τους είπε με θράσος: «Εγώ δε φοβήθηκα τον Ντούτσε, δε φοβήθηκα τον Χίτλερ. Είναι δυνατόν τώρα να φοβηθώ εσάς; Είναι ποτέ δυνατόν να φοβηθώ τους δικούς μου;».

«Η Τραγουδίστρια της Νίκης» άφησε την τελευταία της πνοή σε ηλικία 68 ετών. Ήταν πρωινό της 11ης Μαρτίου του 1978. Η κηδεία της μετατράπηκε σε ένα πάνδημο συλλαλητήριο…

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com.

ΠΗΓΗ: https://youfly.com/mousiki/afieroma-sofia-vebo-i-poreia-tis-ethnikis-mas-fonis/