Επιστήμονες οραματίζονται το μέλλον του νερού
Καθώς ο άνθρωπος συνεχίζει να αλληλεπιδρά με τα φυσικά συστήματα της Γης, ο αντίκτυπός μας στον κύκλο του νερού γίνεται όλο και πιο πολύπλοκος, μεταβάλλοντας δυνητικά το περιβάλλον με τρόπους που κάποτε ήταν δύσκολο να φανταστούμε. Μέθοδοι τροποποίησης του καιρού, όπως η σπορά νεφών, αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο τα έθνη σχεδιάζουν τη χρήση του νερού ενόψει της κλιματικής αλλαγής. Αυτές και άλλες αλλαγές στον κύκλο του νερού ήταν κάποτε δύσκολο να τις φανταστούμε, αλλά αποτελούν όλο και περισσότερο μέρος της σύγχρονης διαχείρισης του νερού στον πλανήτη.
Ο Πάτρικ Κις, ειδικός σε θέματα κλιματικής και κοινωνικής αλλαγής από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, εκτιμά ότι υπάρχει ένα κενό όσον αφορά την κατανόηση των μακροχρόνιων επιπτώσεων αυτών των αλλαγών. Για να κατανοήσει καλύτερα πώς αυτού του είδους οι δραστηριότητες θα μπορούσαν να διαμορφώσουν τον πλανήτη μας, ο Κις επιστράτευσε επιστήμονες, ειδικούς σε θέματα νερού, προκειμένου να αναπτύξουν σενάρια με διαφορετικές εκδοχές για το μέλλον.
Η επιστημονική φαντασία ως εργαλείο για την κατανόηση των επιπτώσεων
Η μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Global Sustainability, περιλαμβάνει εντυπωσιακές εικόνες οι οποίες συνοδεύονται από ιστορίες επιστημονικής φαντασίας, καθώς και εναλλακτικές μορφές αφήγησης, όπως ημερολογιακές καταχωρήσεις. Ο Κις δήλωσε ότι η μελέτη προσφέρει ένα οδικό χάρτη, βασισμένο στην επιστήμη, για την οικοδόμηση μιας κοινής κατανόησης των μελλοντικών δραστηριοτήτων και προβλημάτων που αντιμετωπίζει η διαχείριση των υδάτων.
«Η επιστημονική φαντασία μπορεί να έχει απήχηση πολύ πέρα από τα διαγράμματα και τα γραφήματα. Αυτές οι ιστορίες μας φέρνουν αντιμέτωπους με το ανθρώπινο κόστος της περιβαλλοντικής χειραγώγησης. Προκαλούν ερωτήματα σχετικά με τα δικαιώματα στο νερό, τις διεθνείς συγκρούσεις και τα απεγνωσμένα μέτρα που μπορεί να υιοθετήσει ένας διψασμένος κόσμος. Πρόκειται για ένα κάλεσμα σε αφύπνιση» τόνισε ο Κις.
Η έρευνα για το έργο αυτό πραγματοποιήθηκε σε τρεις διακριτές φάσεις. Αρχικά, ο Κις ανέλυσε τις μελέτες για το ατμοσφαιρικό νερό, αναζητώντας μοτίβα. Στη συνέχεια ταξινόμησε τα δεδομένα – εντοπίζοντας συστάδες επαναλαμβανόμενων όρων. Ο στόχος, όπως είπε, ήταν να περιγραφούν καλύτερα οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι και οι θεσμοί μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τον κύκλο του νερού στο μέλλον. Πώς οι οντότητες, όπως οι χώρες ή οι ιδιώτες, θα μπορούσαν τελικά να ενεργήσουν για να προστατεύσουν τους δικούς τους πόρους ή πώς θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν πλεονεκτήματα ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στο νερό στο μέλλον. Αυτό που προέκυψε ήταν μια ανατριχιαστική εικόνα για το πώς η οικονομία και η έλλειψη πόρων θα μπορούσαν να διαμορφώσουν τη σχέση μας με το νερό στο μέλλον.
Στη συνέχεια, οι ειδικοί κλήθηκαν να οραματιστούν έναν κόσμο δεκαετίες μετά, όπου τεχνολογίες όπως η σπορά νεφών θα έχουν αλλάξει βαθιά τον πλανήτη μας. Το αποτέλεσμα είναι δέκα συναρπαστικά σενάρια, καθένα από τα οποία απαιτεί επείγουσα δράση.
«Νομίζω ότι έχουμε την αίσθηση ότι ορισμένα μέλλοντα είναι πιο πιθανά από άλλα, αλλά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα μοντέλα από μόνα τους μπορεί να μην αρκούν για να καλύψουμε επαρκώς τα πιθανά σενάρια», δήλωσε. «Ειδικά όταν μιλάμε για πράγματα που είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν, όπως η κουλτούρα ή η αντίληψη, τα οποία μπορεί τελικά να παίξουν σημαντικό ρόλο στα πραγματικά αποτελέσματα» επισήμανε ο Κις.
Δυστοπικά οράματα
Τα πιθανά σενάρια που δημιούργησαν οι ερευνητές προβλέπουν πολέμους για το νερό μεταξύ εθνών, μεγάλες εταιρείες που καταλαμβάνουν τον έλεγχο των βροχοπτώσεων και καταστροφικά καιρικά φαινόμενα που προκαλούνται από καλοπροαίρετα αλλά λανθασμένα έργα τροποποίησης του καιρού. Δείχνουν έναν κόσμο όπου ο ίδιος ο κύκλος του νερού έχει γίνει εργαλείο εξουσίας, πηγή ζωής και σύγκρουσης.
Μέσω αυτού του έργου, ο Κις ελπίζει να πυροδοτήσει μια ευρύτερη συζήτηση για το μέλλον του κύκλου του νερού. Οι επιλογές που κάνουμε σήμερα θα καθορίσουν ποιο από αυτά τα δυστοπικά οράματα θα γίνει πραγματικότητά, ή αν θα μπορέσουμε να τα αποφύγουμε.
Ο Κις εφαρμόζει την ίδια μέθοδο με τα μελλοντικά σενάρια σε ένα νέο έργο με το Κέντρο Νερού του Κολοράντο (Colorado Water Center). Ο στόχος του παραμένει ο ίδιος: να πυροδοτήσει συζητήσεις για την παγκόσμια διαχείριση των υδάτων σε αυτή την κρίσιμη στιγμή.
«Αυτά τα σενάρια μας βοηθούν να εντοπίσουμε τα κενά στην πολιτική και στις κανονιστικές ρυθμίσεις και μας ενθαρρύνουν να σκεφτούμε ευρύτερα για τα ζητήματα που μπορεί να παραβλέπουμε» κατέληξε ο ερευνητής.
ΠΗΓΗ: Interesting Engineering, Phys & ertnews
Δεν υπάρχουν σχόλια