Μαδαγασκάρη - Αποκάλυψη

Η αρχαία αρχιτεκτονική στην τοποθεσία Teniky στη Μαδαγασκάρη (Φωτογραφία: Guido Schreurs).

Μία μυστηριώδη, αρχαία, αρχιτεκτονική δομή ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι σε βραχώδες φυσικό τοπίο. Η δομή είναι λαξευμένη στους βράχους. Αυτό είναι ένα από τα στοιχεία για τα οποία οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα ευρήματά τους είναι μοναδικά.

Η ανακάλυψη έγινε στην Μαδαγασκάρη, το τέταρτο μεγαλύτερο νησί του κόσμου.  Η μελέτη περιγράφει λεπτομερώς πρόσφατες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στο Teniky, έναν απομονωμένο αρχαιολογικό χώρο στην ενδοχώρα του ορεινού όγκου Isalo, που βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νησιού, το οποίο βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της αφρικανικής ηπειρωτικής χώρας.

Μοναδικό δείγμα αρχιτεκτονικής

Η περιοχή, η οποία απέχει περισσότερο από 190 χιλιόμετρα από την πλησιέστερη ακτή, διαθέτει “αινιγματική” αρχιτεκτονική που είναι μοναδική σε όλη τη Μαδαγασκάρη και την ευρύτερη ακτή της Ανατολικής Αφρικής, σύμφωνα με τη μελέτη.

Η έρευνα έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο το Teniky, αποκαλύπτοντας, μεταξύ άλλων, ότι το σημείο με αρχαιολογικό ενδιαφέρον είναι «πολύ μεγαλύτερο» από ό,τι πιστεύονταν, ενώ περιέχει και πολλές αρχαιολογικές δομές, δήλωσε στο περιοδικό Newsweek ο γεωλόγος Guido Schreurs, από το πανεπιστήμιο της Ελβετίας.

Το πρώτο μισό του 20^ου αιώνα, οι επισκέπτες του χώρου Teniky στο Εθνικό Πάρκο Isalo περιέγραφαν αρχαιολογικές δομές μέσα σε έναν ποτάμιο κύκλο – μια κοιλάδα σε σχήμα αμφιθεάτρου που σχηματίστηκε από τη διάβρωση του ποταμού.

Οι δομές περιλάμβαναν τεχνητές αναβαθμίδες, λαξευμένες στους βράχους κόγχες, και ένα βραχώδες καταφύγιο που οριοθετούνταν από τοίχους που αποτελούνταν από όγκους λαξευτού ψαμμίτη.

Κατά τη διάρκεια εργασιών πεδίου στη νότια Μαδαγασκάρη, τη δεκαετία του 1990, ο Schreurs άκουσε για πρώτη φορά, σχετικά με το βραχώδες καταφύγιο, το οποίο μερικές φορές είναι γνωστό ως Grotte des Portugais, «το Σπήλαιο των Πορτογάλων»

Ο εσωτερικός ψαμμιτικός τοίχος στο καταφύγιο βράχων της Grande Grotte (Φωτογραφία: Guido Schreurs)

Περί τα τέλη του 16^ου  αιώνα μ.Χ., στην ακτή του Malagasy είχε βυθιστεί ένα πλοίο, το πλήρωμα του οποίου διέσχισε το νησί για να μεταβεί σε διαφορετικό σημείο παραλίας, από όπου μπορεί να περνούσαν άλλα πορτογαλικά πλοία, ταξιδεύοντας προς την Ινδία. Υποτίθεται ότι, κατά τη διάρκεια του περάσματος, έμειναν στο Εθνικό Πάρκο των Isalo, όπου δημιούργησαν και τους περίτεχνους πέτρινους τοίχους», εξήγησε ο Schreurs  στο Newsweek.

Μετά από μια έκθεση που επισκέφτηκε  το 2010 και στην οποία είδε φωτογραφίες του «Σπηλαίου των Πορτογάλων», με την περίτεχνα λαξευμένη πέτρα και την είσοδο, ο ερευνητής άρχισε ν’ αναρωτιέται αν πράγματι οι Πορτογάλοι είχαν φιλοτεχνήσει τον τοίχο. «Γιατί οι Πορτογάλοι να καταβάλλουν τόση προσπάθεια για να φιλοτεχνήσουν έναν τοίχο αν ήταν απλά περαστικοί;», αναρωτιέται.

Μεταγενέστερες έρευνες δημοσιεύτηκαν σε ένα περιοδικό από το Υπουργείο Τουρισμού της Μαδαγασκάρης το 1963.  «Η δημοσίευση, έδειχνε φωτογραφίες από τους τοίχους από ψαμμίτη στο πέτρινο καταφύγιο, ενώ κατάγραφε επίσης και τη λαξευτή αρχιτεκτονική στο Teniky. Τώρα έχω αρχίσει ν’ αμφιβάλλω για την ερμηνεία που λέει ότι οι δομές αυτές αποδίδονται στους Πορτογάλους», λέει  ο Schreurs.

O ερευνητής εξέτασε δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης από το Εθνικό Πάρκο Isalo. Στα τέλη του 2019, ανακάλυψε ότι στο σημείο υπήρχαν περισσότερες δομές – με ορθογώνια και ευθύγραμμα χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων και κατασκευασμένες αναβαθμίδες, σε μια άλλη περιοχή λίγο περισσότερο από ένα χιλιόμετρο δυτικά από το λεκανοπέδιο του ποταμού,  όπου είναι οι γνωστές οι αρχαιολογικές δομές, μεταξύ των οποίων το «Σπήλαιο των Πορτογάλων».

Το 2021, παρά την πανδημία, ο Schreurs κατάφερε να διεξάγει μια αρχική αποστολή ανασκευής στο Teniky με αρχαιολόγους από το Malagasy, με τη συνοδεία ξεναγών από το εθνικό πάρκο του Isalo. Στη διάρκεια της αποστολής, ήρθαν στο φως περισσότερες λαξευμένες στην πέτρα κατασκευές.

Το 2022, ο γεωλόγος επέστρεψε με τον Malagasy έχοντας και Ελβετούς αρχαιολόγους στο σημείο, πραγματοποιώντας ανασκαφές και καταγράφοντας τις δομές. Στη διάρκεια των ανασκαφών, η ομάδα ανακάλυψε κεραμικά θραύσματα και μικρά κομμάτια από κάρβουνο που, χρονολογήθηκαν  στο πανεπιστήμιο του Bern, με τη χρήση ραδιοάνθρακα.

Τα πιο πρόσφατα ευρήματα που παρουσιάζονται στην μελέτη, υποδηλώνουν ότι το Teniky είναι πολύ μεγαλύτερο και περιέχει πολλές περισσότερες αρχαιολογικές δομές απ’ όσες ήταν μέχρι πρότινος γνωστές, μεταξύ των οποίων αναβαθμίδες, πέτρινοι τοίχοι, πέτρινες λεκάνες απορροής και δομές λαξευμένες σε βράχο.

Οι ερευνητές έριξαν φως στη χρονολογία του σημείου – όταν δηλαδή κατασκευάστηκαν οι τοίχοι από ψαμμίτη και η σκαλιστή αρχιτεκτονική. Τα τεκμήρια υποδηλώνουν ότι οι κατασκευές που ήρθαν στο φως το 2022, χτίστηκαν περίπου χίλια χρόνια πίσω, περίπου μεταξύ του 10^ου και του 12^ου αιώνα, ενώ το σημείο εκείνη την εποχή κατοικούταν από ανθρώπους.

«Γνωρίζουμε πλέον με βεβαιότητα ότι, τις κατασκευές στο Teniky δεν τις δημιούργησαν Πορτογάλοι ναυαγοί του 16^ου αιώνα», διασαφηνίζει ο  Schreurs. Το πιθανότερο σενάριο είναι οι δομές του ποτάμιου λεκανοπεδίου να χρονολογούνται στην ίδια περίοδο, σύμφωνα με τον ερευνητή.

Ενδιαφέρουσες ομοιότητες αρχιτεκτονικής

Επίσης, η ομάδα έδειξε ότι η αινιγματική αρχιτεκτονική της πέτρας στο Teniky, έχει υφολογικά παράλληλα χαρακτηριστικά με τη σημερνή αρχιτεκτονική της πέτρας στο Ιράν, η οποία χρονολογείται από την πρώτη χιλιετία ή και νωρίτερα και ανάγεται στις ζωροαστρικές κοινότητες. Ο Ζωροαστρισμός, ο οποίος προέρχεται από την Περσία, είναι μία από τις παλαιότερες μονοθεϊστικές θρησκείες.

«Σκαλισμένες κόγχες στους βράχους στο Teniky και λίθινες λεκάνες στις αναβαθμίδες, δίπλα ακριβώς στους βράχους, έχουν ερμηνευθεί ως τελετουργικά στοιχεία, πιθανώς σχετιζόμενης με τις ταφικές πρακτικές του Ζωροαστρισμού», εξηγεί ο Schreurs. «Θέλω να τονίσω ότι είναι απαραίτητη περαιτέρω έρευνα για τη διερεύνηση της υπόθεσης».

Συμπληρώνει: «Αν επαληθευτεί από μελλοντικές έρευνες, θα υποδηλώνει ότι οι ζωροαστρικές κοινότητες δεν έφυγαν από τη νοτιοδυτική Ασία μόνο για την Ινδία – όπου εξακολουθούν να βρίσκονται σήμερα και είναι γνωστές ως Πάρσοι (Παρσοί ή Παρσήδες ή Γουέβροι, οι Πέρσες, κυρίως πυρολάτρες που πρεσβεύουν τη θρησκεία του Ζωροάστρη, γνωστή και ως Παρσισμός), αλλά και προς άλλα σημεία του Ινδικού Ωκεανού στη διάρκεια της ύστερης πρώτης / αρχές της δεύτερης χιλιετίας».

Τα αινίγματα

Ενώ τα ευρήματα της πρόσφατης μελέτης, ρίχνουν νέο φως στο Teniky, την ίδια στιγμή εγείρουν περαιτέρω ερωτήματα, εξηγεί ο Schreurs.  «Πού και πότε εγκαταστάθηκε τελικά η κοινότητα που έφτασε πρώτη στο Teniky, στην ακτή της Μαδαγασκάρης;»

Ήρθαν απευθείας από την πατρίδα τους, ή εγκαταστάθηκαν πρώτα σε άλλα μέρη του Ινδικού Ωκεανού;

Με ποιον τρόπο αλληλεπιδρούσαν με τις σύγχρονες κοινότητες σε Μαδαγασκάρη και Ανατολική Αφρική;

Για ποιον λόγο μετακινήθηκαν προς το εσωτερικό της χώρας, στα απομονωμένα βουνά Isalo; Πότε και για ποιον λόγο εγκαταλείφθηκε το σημείο;» είναι τα ερωτήματα που θέτει ο Schreurs.

Οι ερευνητές θα καταπιαστούν με ορισμένα από τα παραπάνω ερωτήματα το 2025, όταν επιστρέψουν στο Teniky για εκτενέστερες ανασκαφές.

Πηγή: https://www.enikos.gr/timeout/anakalyfthike-ainigmatiki-archaia-architektoniki-domi-se-vrachodes-topio/2230284/