ΕΛΛΗΝΙΚΟ : Η μεγαλύτερη «ανάπτυξη» ή η μεγαλύτερη απάτη της μεταπολίτευσης;

Μια επένδυση-σύμβολο που καταρρέει — κι εμείς θα πληρώσουμε τον λογαριασμό

Πίσω από τα εντυπωσιακά 3D μοντέλα, τις μακέτες και την επικοινωνιακή προπαγάνδα, το project του Ελληνικού δείχνει να βουλιάζει. Όχι γιατί "δεν πήγε καλά", αλλά γιατί ήταν εξαρχής στημένο να μεταφέρει ρίσκο και κόστος στους πολίτες, και κέρδη και ελευθερίες σε λίγους ιδιώτες. Πάμε να τα πάρουμε από την αρχή...

2019: Οι πρώτοι την κάνουν... νύχτα

Η κοινοπραξία που κέρδισε τον διαγωνισμό (LAMDA, Fosun από Κίνα και Qatar Investment Authority) αποδιαλύθηκε πριν καλά-καλά ξεκινήσει το έργο. Οι Κινέζοι και οι Καταριανοί αποχώρησαν. Θα έλεγε κανείς πως, βάσει των όρων, η σύμβαση έπρεπε να ακυρωθεί. Όχι όμως στην Ελλάδα των «αναπτυξιακών φίλων»...

Το 2020, η Μαριάννα Λάτση αποχωρεί. Το 2025 αποχωρούν και ο Πάνος Γερμανός με τον Θεόδωρο Κάτσο, καταγράφοντας ζημιές 15%. Η μετοχή της LAMDA πέφτει 8%. Και όμως, τα media διαφημίζουν με μανία το “παραθαλάσσιο θαύμα”, μπας και πείσουν τους τελευταίους ανυποψίαστους επενδυτές.

Από το "Μητροπολιτικό Πάρκο" στο μπετόν των ουρανοξυστών

Όλα αυτά υποτίθεται ότι θα γίνονταν σε συνθήκες «βιώσιμης ανάπτυξης». Πάρκο 2.000 στρεμμάτων, αθλητικές εγκαταστάσεις, προσβάσιμη παραλία... Κι όμως, το μόνο που χτίζεται σταθερά είναι... ουρανοξύστες, εμπορικά κέντρα και πολυτελείς κατοικίες. Όλα τα υπόλοιπα είναι ακόμα στα χαρτιά.

Η σύμβαση λέει ότι μέχρι το 2027 πρέπει να έχουν παραδοθεί το πάρκο και όλες οι κοινόχρηστες εγκαταστάσεις. Όποιος πιστεύει πως αυτό θα συμβεί, μάλλον δεν έχει περάσει από το εργοτάξιο του Ελληνικού τελευταία. Και αν δεν συμβεί; Μάντεψε ποιος πληρώνει.

Ρήτρες για όλους... εκτός από την εταιρεία

Η LAMDA έχει καλυφθεί πίσω από μια ωραιότατη ρήτρα "απρόβλεπτου συμβάντος". Που σημαίνει ότι αν καθυστερήσει το έργο, μπορεί να απαλλαγεί από τις υποχρεώσεις της — ή ακόμα και να αποζημιωθεί! Ναι, σωστά διαβάζεις. Με βάση τη σύμβαση, αν υπάρξουν "εμπόδια" (όπως προσφυγές στο ΣτΕ), το Δημόσιο μπορεί να βρεθεί υπόλογο.

Κι επειδή δεν είναι μόνο θεωρία: οι δήμαρχοι Αλίμου και Γλυφάδας (και οι δύο δεξιοί) προσέφυγαν κατά της LAMDA για παρανομίες στις αλλαγές χρήσεων γης, την μπαζωμένη παραλία, και τη μη ύπαρξη εγκεκριμένης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Αντί για επένδυση, έχουμε κρατικά bail-out (κρατική παροχή οικονομικής βοήθειας σε μια εταιρεία που διαφορετικά θα βρισκόταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας).

Στο χειρότερο σενάριο (που όσο περνάει ο καιρός φαντάζει και πιο πιθανό), θα πληρώσουμε από την τσέπη μας τα πάντα: πάρκο, εγκαταστάσεις, δρόμους, ίσως και μέρος των ουρανοξυστών. Πώς;

Μέσω αποζημιώσεων.

Μέσω αλλαγών στο νομικό πλαίσιο που διευκολύνουν την εταιρεία.
Μέσω τροπολογιών που μετατρέπουν δημόσια περιουσία σε «ιδιωτικό real estate».
Μέσω «ποινικών ρητρών» που η LAMDA επιβάλλει σε μικρότερους επενδυτές και καρπώνεται μονομερώς.

Και στο τέλος τι μένει;

Μένει ένα τερατώδες εργοτάξιο, χωρίς ορίζοντα αποπεράτωσης. Ένα γιαπί που ρυπαίνει και παραμορφώνει το παράκτιο μέτωπο. Ένα μνημείο αρπαγής δημόσιας γης, παραπλάνησης και fast-track αυθαιρεσίας.

Και κυρίως: μένει η αίσθηση ότι μια "επένδυση" δεν σημαίνει τίποτα από μόνη της. Το αν είναι προς όφελος της κοινωνίας ή όχι, το καθορίζουν οι όροι, οι θεσμοί και —τελικά— η πολιτική βούληση να προστατευτεί το δημόσιο συμφέρον.

Δεν είναι "ανάπτυξη". Είναι αναδιανομή προς τα πάνω.

Αν δεν υπάρξει λογοδοσία, ακύρωση συμβατικών παραβιάσεων και επανεξέταση των όρων του έργου, το Ελληνικό δεν θα είναι "επένδυση του αιώνα". Θα είναι η πιο προκλητική αρπαγή δημόσιου χώρου μετά τη Χούντα.

Κι εμείς; Εμείς θα πληρώνουμε τις ρήτρες, τις αποζημιώσεις, τις αυθαιρεσίες. Και θα περνάμε έξω από έναν φράχτη, που κάποτε μας υποσχέθηκαν ως "πάρκο για όλους".

Αν το κράτος δεν είναι ικανό να υπερασπιστεί ούτε καν τους δικούς του (συμβατικούς) όρους, τότε δεν μιλάμε για επενδύσεις. Μιλάμε για ξεπούλημα.