ΦΑΑΕΔ: Δημόσια Στρατιωτική Περιουσία σε Ιδιωτικοοικονομική Τροχιά;
Η ίδρυση του Φορέα Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων (ΦΑΑΕΔ) από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, μέσω του πρόσφατου νομοσχεδίου για την «Αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων», συνιστά μια σημαντική τομή στον τρόπο διαχείρισης της στρατιωτικής δημόσιας περιουσίας. Επιδιώκει την αποδοτική αξιοποίηση των μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων, ώστε τα έσοδα να κατευθύνονται στη στήριξη του προσωπικού και στην ενίσχυση της επιχειρησιακής ικανότητας των Κλάδων.
Ωστόσο, η φιλοδοξία αυτή έρχεται να συγκρουστεί με θεμελιώδη ερωτήματα πολιτικής, διαφάνειας και εθνικής στρατηγικής. Ποιος τελικά διαχειρίζεται τα ακίνητα των Ενόπλων Δυνάμεων; Ποιος ελέγχει τον ΦΑΑΕΔ και με ποια κριτήρια αποφασίζονται οι κατευθύνσεις αξιοποίησης;
Ιδιωτικοοικονομικός φορέας με δημόσια αποστολή;
Ο ΦΑΑΕΔ ιδρύεται ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ), πλήρως ελεγχόμενο από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Η δομή και λειτουργία του, όμως, φέρουν όλα τα χαρακτηριστικά μιας ιδιωτικής εταιρείας real estate:
Το Διοικητικό του Συμβούλιο, αν και πενταμελές, δεν προβλέπει την κυρίαρχη συμμετοχή στρατιωτικών εκπροσώπων.
Ο Πρόεδρος του ΔΣ είναι πρόσωπο εκτός στρατιωτικής ιεραρχίας, χωρίς ενεργό σύνδεση με το στρατιωτικό σώμα.Η απαγόρευση συμμετοχής του Προέδρου σε ανταγωνιστικές εμπορικές δραστηριότητες δεν αναιρεί την εμπορική φύση του ίδιου του φορέα.
Η απουσία ενεργού στρατιωτικού ελέγχου στην κορυφή της διοίκησης εγείρει εύλογες επιφυλάξεις για το κατά πόσο η εθνική ασφάλεια και το δημόσιο συμφέρον τίθενται σε πρώτο πλάνο. Ειδικά όταν μιλάμε για υποδομές, γη και ακίνητα στρατηγικής σημασίας.
Η ανησυχία των Ενώσεων Αποστράτων
Η Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού (ΕΑΑΣ), με δημόσια τοποθέτησή της (ΔΤ 5/7), επισημαίνει ότι η μεταφορά της ακίνητης στρατιωτικής περιουσίας σε ένα «ιδιωτικοοικονομικού χαρακτήρα σχήμα», ενδέχεται να γίνει χωρίς ουσιαστικό στρατιωτικό έλεγχο και να αλλοιώσει τη φύση της περιουσίας αυτής. Το ερώτημα που τίθεται είναι απλό αλλά κρίσιμο: ποιος εγγυάται ότι οι στρατηγικές ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων δεν θα υποχωρήσουν μπροστά στη λογική της κερδοφορίας;
Ποιος καθορίζει την πραγματική στόχευση;
Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου διαβεβαιώνει ότι ο ΦΑΑΕΔ «δεν είναι μηχανισμός κερδοσκοπικού real estate». Δηλώνει πως στόχος είναι να δημιουργηθούν έσοδα υπέρ του Οικιστικού Προγράμματος του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων.
Κι όμως, τα ερωτήματα παραμένουν ανοιχτά:
- Πώς θα επιλεγούν τα ακίνητα προς αξιοποίηση;
- Θα διασφαλιστεί ο μακροπρόθεσμος στρατηγικός σχεδιασμός ή θα κυριαρχήσουν βραχυπρόθεσμες εισπρακτικές λογικές;
- Πώς θα αποτρέπεται η εκποίηση σημαντικών ακινήτων για λόγους πρόσκαιρης απόδοσης;
Υπάρχει Έλεγχος, διαφάνεια και εμπιστοσύνη;
Η αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας, πόσο μάλλον στρατιωτικής, προϋποθέτει διαρκή λογοδοσία, ανεξάρτητο έλεγχο και στρατηγική διαφάνεια. Ο ΦΑΑΕΔ, με την παρούσα μορφή, δεν προβλέπει συμμετοχή ελεγκτικών ή κοινοβουλευτικών μηχανισμών, ενώ η φύση του ως ΝΠΙΔ ενδέχεται να τον εξαιρεί από βασικές υποχρεώσεις του δημοσίου λογαριασμού.
Αντί για εμπιστοσύνη, καλλιεργείται ανησυχία. Αντί για εθνική στρατηγική, επικρατεί διαχειριστική τεχνοκρατία.
Είναι μία στρατηγική μεταρρύθμιση, η οποία αποτελεί σημαντική πτυχή της συνολικής μεταρρύθμισης «Ατζέντα 2030.
Συμπερασματικά η δημιουργία του ΦΑΑΕΔ φέρνει πράγματι νέες δυνατότητες για την αξιοποίηση αδρανούς στρατιωτικής περιουσίας. Αλλά η απουσία θεσμικής πρόβλεψης για στρατιωτική εποπτεία, κοινοβουλευτικό έλεγχο και διαφανή στρατηγική, καθιστά το εγχείρημα ευάλωτο σε παρερμηνείες, λάθη ή ακόμα και ιδιωτικά συμφέροντα.
Η αξιοποίηση δεν πρέπει να μετατραπεί σε απώλεια. Και η εθνική περιουσία δεν μπορεί να λειτουργεί ως εμπορικό εργαλείο χωρίς εγγυημένο στρατηγικό και κοινωνικό προσανατολισμό.
ΤΥΡΩ Μ.Κ
Δεν υπάρχουν σχόλια