Φύκια για μεταξωτές κορδέλες οι αναδασώσεις με χρήση DRONE
Διευθυντής Ερευνών
Στις 21 /11, αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα https://dasarxeio.com σχετικό άρθρο με τίτλο «Αναδάσωση στα Γεράνεια Όρη με σπορά από drone». Επειδή στο δημοσίευμα εμπλέκεται το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και για την αποκατάσταση της αλήθειας, σας γνωρίζω τα ακόλουθα.
Αναφέρεται ότι στο πιλοτικό πρόγραμμα που τόσο ιδιαίτερη προβολή έχει δοθεί τόσον από κυβερνητικής πλευράς όσον και από την εταιρεία MOTOR OIL, ότι η μεθοδολογία αυτή είναι πρωτοποριακή και ικανή να λύσει το πρόβλημα των αναδασώσεων γενικότερα αλλά και να εφαρμοστεί πολλώ μάλλον σε δύσβατες περιοχές. Μάλιστα αναφέρεται ρητά, ότι στο πρόγραμμα συμμετέχει και το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων.
Ως Ινστιτούτο έχουμε παγιωμένη άποψη, ότι το πρόβλημα της ανάκαμψης και της αναγέννησης των καμένων δασικών οικοσυστημάτων, δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με την προτεινόμενη μέθοδο. Η χώρα μας έχει ιδιομορφίες που δεν μπορούν να συγκριθούν με τις συνθήκες της Αυστραλίας ή του Καναδά, όπου εφαρμόζονται αντίστοιχες μέθοδοι σε ευρύτερη κλίμακα και σε εδάφη βαθιά και παραγωγικά. Από τα δικά μας πειράματα με απευθείας σπορά σε τέσσερις πειραματικές επιφάνειες με επαναλήψεις στην Πεντέλη, διαπιστώσαμε ότι είχαμε μηδενική επιτυχία, ακόμη και με τη μέθοδο των σβώλων. Να τονίσουμε ότι το πείραμά μας ευνοήθηκε και από τις καιρικές συνθήκες που ακολούθησαν την εφαρμογή, από την άποψη των ικανοποιητικών βροχοπτώσεων.
Αυτά τα είχαμε δηλώσει εξ αρχής σε κοινό τραπέζι και κατ’ ιδίαν με τους συμμετέχοντες στην προσπάθεια. Μάλιστα ο ίδιος, πρότεινα στον κ. Λιάρο, τον υπεύθυνο της εταιρείας που χρηματοδοτεί το πρόγραμμα, ότι θα ήταν προτιμότερο και για την εξασφάλιση και του κύρους της εταιρείας, να στραφούν στη χρηματοδότηση της Κεντρικής Τράπεζας Σπερμάτων και του Δασικού Φυτωρίου της Αμυγδαλέζας, διότι το μεγάλο μας πρόβλημα ως χώρα συνίσταται στο ότι, όλες οι υποδομές παραγωγής φυτευτικού υλικού είναι κατεστραμμένες και σε τραγική κατάσταση λειτουργίας τις τελευταίες δεκαετίες και με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων που δεν κατανοούν την αναγκαιότητα της λειτουργίας τους και κατά την άποψή μου ούτε θέλουν, ώστε να χρηματοδοτήσουν αυτές τις ελάχιστες υποδομές, που με πολύ κόπο στο παρελθόν η Δασική Υπηρεσία διατηρούσε. Πράγματι η συνεργασία αυτή προχώρησε, βρίσκεται σε εξέλιξη και παραμένει επιτυχής και μακάρι τέτοιου είδους συνεργασίες να εξελιχθούν σε μια σοβαρή σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Παρά ταύτα, μας ζήτησαν να συνδράμουμε σ’ αυτόν τον «πιασάρικο», να το πω στην αργκό, πειραματισμό με τα drones, αν και εξ αρχής είχε εκφραστεί με σαφήνεια η αποτυχία του πειράματος.
Για να ακριβολογώ επί του πειράματος, είχαμε προτείνει οι πειραματικές επιφάνειες να είναι καθορισμένες στο έδαφος και να είναι πολύ μικρές σε έκταση, ώστε να μπορούν να γίνονται οι μετρήσεις. Επιπλέον προτείναμε να γίνει εφαρμογή σε διαφορετικής σύστασης εδάφη, διαφορετικών κλίσεων και εκθέσεων. Δυστυχώς οι συμβουλές μας δεν εισακούστηκαν και επιλέχθηκαν εν τέλη μεγαλύτερες επιφάνειες για τεχνικούς λόγους, εφόσον το drone δεν μπορούσε να πετάξει σε χαμηλότερο ύψος και η διασπορά του υλικού θα ξέφευγε και εκτός των μικρών προτεινόμενων επιφανειών. Δεν επιλέχθηκε καμία επαναληψιμότητα και καμιά αποδεικτική στατιστική μεθοδολογία δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Για την επιλογή των σπόρων προτείναμε να χρησιμοποιηθούν είδη που δεν υπήρχαν φυσικά στην περιοχή, αλλά ευδοκιμούν σε αντίστοιχες μεσογειακές περιοχές, ώστε σε περίπτωση φύτρωσης να μπορούν να διακριθούν από τα είδη της φυσικής αναγέννησης και να καταμετρηθούν. Σ’ αυτό ευτυχώς μας άκουσαν. Μάλιστα για να μπορούν να διασπαρούν, έπρεπε τα σπέρματα να περιτυλιχθούν σε σβώλους αργίλου και να εμβαπτιστούν σε κάποιο μυκητοκτόνο. Όλη η προσπάθεια προετοιμασίας ήταν εξαιρετικά χρονοβόρα.
Ένα τμήμα του πειράματος αφορούσε και σπορά με κάποια ποώδη είδη που με δυσκολία εξασφαλίστηκαν από την αγορά. Το φυτευτικό αυτό υλικό δεν προέρχεται από ελληνικά είδη. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν εταιρείες σποροπαραγωγής ελληνικών «άγριων» φυτών στην καθομιλουμένη. Προτείναμε να χρησιμοποιηθεί η φακελωτή που την είχαμε στο παρελθόν χρησιμοποιήσει σε αποκαταστάσεις μεταλλείων και μετά το δεύτερο έτος εξαφανιζόταν τελείως, εφόσον βέβαια είχε επιτελέσει το σκοπό της πρόσκοπης προστασίας των χαλαρών εδαφών και εξασφαλιζόταν κατά συνέπεια η αποτροπή της χωροκατάκτησης.
Ένα κλιμάκιο του Ινστιτούτου παρακολούθησε την εφαρμογή στο πεδίο. Καμία από τις επιφάνειες δεν επιλέχθηκε από εμάς. Οι επιφάνειες σποράς δενδρωδών φυτών ήταν επίπεδες και είχαν είδη εμφανίσει εξαιρετικά ικανοποιητική φυσική αναγέννηση, όχι μόνον χαλεπίου πεύκης αλλά και άλλων αειφύλλων πλατυφύλλων ειδών. Οι μικροί σβώλοι που έπεσαν στο έδαφος δεν ήταν ανιχνεύσιμοι και μόνον αν τα φυτά φυτρώσουν και μεγαλώσουν θα μπορούν να καταμετρηθούν. Για τη σπορά ποωδών, επιλέχθηκε ένα επικλινές πρανές χειμάρρου, το οποίο δεν μπορούσε να προσεγγισθεί παρά μόνο με το drone. Αν φύτρωσε κάτι ποιος άραγε θα μπορούσε να το επιβεβαιώσει;
Για να μην αδικήσω την ομάδα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, οι τεχνικοί δουλέψαν με πολύ ζήλο στο τμήμα που αφορούσε στο σχεδιασμό των πτήσεων και της τεχνικής σποράς. Προσωπικά δεν έμεινα καθόλου ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα, κυρίως λόγω του πρόχειρου σχεδιασμού του πειράματος, τη μη επαναληψιμότητα, την αποτροπή στην πράξη της δυνατότητας μετρήσεων και το ιδιαίτερο βάρος στην προβολή για ένα στην ουσία πολύ φθηνό πείραμα, που δεν στέκεται σε καμιά επιστημονική κριτική. Εκτός από μία κουτσουρεμένη συνέντευξη που δόθηκε σε κάποιο κανάλι και αναπαρήχθη αρκετές φορές από την τηλεόραση, όπου οι επιφυλάξεις μου αφαιρέθηκαν τελείως, δεν είχαμε περεταίρω συνεργασία.
Κάθε πειραματισμός κρίνεται εκ του αποτελέσματος και όχι κατά την εφαρμογή του. Αν δεν μετρηθούν τα φυτά που κατάφεραν να φυτρώσουν και να επιβιώσουν δεν μπορεί να εξαγγέλλονται κοσμογονικές επιτυχίες. Πολύ περισσότερο δεν είναι ορθό να εμπλέκεται το όνομα του Ινστιτούτου σε κάτι εξαιρετικά πρωτόλειο, που δεν θα μας ενοχλούσε, αν δεν δημιουργείτο η εντύπωση επίλυσης ενός πολύ σοβαρού προβλήματος αποκατάστασης με τα drones. Κλείνοντας, επαναλαμβάνω ότι εκτός από κάποιες συμβουλές εκ μέρους του επιστημονικού προσωπικού του Ινστιτούτου δεν συμμετέχουμε στο εγχείρημα και κακώς συνδέθηκε το όνομα, προφανώς για να δώσει μια επιστημονική επίφαση σε κάτι εντυπωσιακό αλλά στον επιστημονικό πειραματισμό απαράδεκτο. Το drones βέβαια αποτελούν πρόκληση και οι εφαρμογές τους, όπως καθημερινά διαπιστώνουμε, άπειρες. Για τις αναδασώσεις, ας μας επιτρέψουν οι εμπλεκόμενοι να διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας, που απορρέουν από την πεποίθηση ότι η πολυπλοκότητα του φυσικού κόσμου δεν προσεγγίζεται με φθηνούς εντυπωσιασμούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια