ESSO PAPPAS: «Χρειάστηκε να εξαγοράσω τέσσερις κυβερνήσεις σε πέντε χρόνια για να πετύχει αυτή η ιστορία»
«Χρειάστηκε να εξαγοράσω τέσσερις κυβερνήσεις σε πέντε χρόνια για να πετύχει αυτή η ιστορία» θα εξομολογηθεί αργότερα.
Το μακρινό 1899 ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος και η σύζυγός του, Σοφία, εγκαταλείπουν για πάντα τα ταπεινά Φιλιατρά και μεταναστεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, έχοντας στις αποσκευές τους και τα όνειρα για ένα καλύτερο αύριο. Μαζί τους ταξιδεύει για ο ηλικίας μόλις 4 ετών γιος τους, Θωμάς, ο οποίος θα γινόταν αργότερα γνωστός ως Τομ Πάπας, αν και πολλοί πίστευαν ότι το μικρό του όνομα ήταν «Έσσο», λόγω της επωνυμίας «Esso Pappas» της εταιρείας πετρελαιοειδών της οποίας υπήρξε αντιπρόσωπος στην Ελλάδα.
Η επιστροφή του στην χώρα που τον γέννησε ήταν η ενσάρκωση του american dream σε όλο του το μεγαλείο. Είχε φύγει νήπιο ακόμα, με τις πιθανότητες να λένε ότι στην καλύτερη περίπτωση θα συνέχιζε την μικρή οικογενειακή επιχείρηση λιανεμπορίου ή θα γινόταν ιδιοκτήτης ενός greek restaurant. Εκείνος, όμως, επέστρεψε ως το απόλυτο αφεντικό στις μπίζνες της Ελλάδας την καλύτερη δυνατή εποχή. Όταν δηλαδή τα χρήματα του Σχεδίου Μάρσαλ έρεαν άφθονα και η πολιτική κατάσταση ευνοούσε τους τολμηρούς, ισχυρούς και άκρως διαπλεκόμενους επιχειρηματίες.
Άλλωστε είχε διαδεχθεί από τους καλύτερους την περίοδο που ήταν στις ΗΠΑ. Ενεργός πολιτικά από νεαρός, αντιλήφθηκε σύντομα ότι δεν διέθετε το χάρισμα και την γοητεία που απαιτείται για να σαγηνεύσει τα πλήθη με τη ρητορεία του. Είχε, όμως, πολλά άλλα ταλέντα, κυρίως παρασκηνιακού χαρακτήρα, όπου μπορούσε να κερδίσει πολλά χρησιμοποιώντας το κομμάτι του «ανατολίτη» που είχε μέσα του. Ιδανικός για παζάρια, διαπραγματεύσεις και συμφωνίες, ο Τομ Πάπας φρόντιζε πάντα να ποντάρει στα σωστά «άλογα», ίσως επειδή κάπως έτσι (από τα στοιχήματα) είχε ξεκινήσει κάποτε, «επενδύοντας» ακόμη και σε… κυνοδρομίες. «Αν µε κατείχε και µένα το πάθος του τζόγου, ίσως να γινόµουν το πολύ ένας εστιάτορας και µάλιστα χρεωµένος» είπε κάποτε με ειλικρίνεια.
Αν και ο αδελφός του έγινε δικηγόρος κα στήριξε ενεργά τους Δημοκρατικούς, ο Τομ ακολούθησε τον αντίθετο δρόμο. Προτίμησε τις μπίζνες και τους Ρεπουμπλικάνους. Σύντομα οι πολιτικοί διαπίστωσαν ότι χρειάζονταν έναν φίλο με τα δικά του πλεονεκτήματα και την τρομερή ευχέρεια με την οποία μπορούσε να συγκεντρώνει χρήματα για προεκλογικές εκστρατείες. Με την σειρά τους, εκείνοι φρόντιζαν ώστε ο «Έλληνας» να παίρνει δουλειές και να μεγαλώνει ως μέγεθος.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον διαπλοκής, ο σπουδαγμένος σε Βοστώνη και Νορθίστερν επιχειρηματίας ανεβαίνει διαρκώς και γίνεται –μεταξύ άλλων- πρόεδρος της εταιρείας εισαγωγής τροφίµων C. Pappas Co , CEO εφοπλιστικών γραφείων, αλυσίδας αρτοποιείων, ακόμη και µέλος του διοικητικού συµβουλίου του κινηματογραφικού κολοσσού «20th Century Fox». Την ίδια ώρα φροντίζει να κρατά στενές επαφές με το ελληνικό στοιχείο της ομογένειας συμμετέχοντας σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και εξασφαλίζοντας μια θέση εντός της συµβουλευτικής επιτροπής του γραφείου µετανάστευσης της Πολιτείας της Μασαχουσέτης. Από αυτό το μετερίζι στήνει ακόμη καλύτερα τις δουλειές του. Μεσολαβεί ώστε οι συμπατριώτες του να παίρνουν άδεια εργασίας και όλα τα απαραίτητα έγγραφα και στη συνέχεια τους προωθεί σε εργοδότες ρεπουμπλικανικής ιδεολογίας. Όλοι είναι έτσι ικανοποιημένοι και ο ίδιος έχει ταυτόχρονα την ευγνωμοσύνη τόσο των μεταναστών όσο και των μελών του κόμματος.
Συνεργάζεται με τον πρόεδρο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ ο οποίος μάλιστα του προτείνει τη θέση του πρέσβη στην Αθήνα. Ο Τομ Πάπας, όμως, δεν ενδιαφέρεται για αξιώματα και αρνείται. Αντίθετα, όταν ο Μπίλ Στοτ, εκ των διευθυντών της «Standard Oil» του λέει: «εσύ θα μας βάλεις στην Ελλάδα», ο Πάπας αντιλαμβάνεται ότι είχε φτάσει η ώρα να συναντήσει το πεπρωμένο του. Ήταν η εποχή της ανοικοδόμησης μέσω του πακέτου από το Σχέδιο Μάρσαλ και το πρώτο έργο που διεκδίκησε στην μετεμφυλιακή Ελλάδα ήταν η κατασκευή συγκροτήµατος διυλιστηρίων που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου. Μπορεί να χάνει τελικά την δουλειά από τον Σταύρο Νιάρχο, αλλά αυτή θα ήταν μία από τις τελευταίες επιχειρηματικές ήττες του…
Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα ο Τομ Πάπας αρχίζει να γίνεται ο «εκλεκτός» πολλών διαφορετικών καταστάσεων. Επί κυβερνήσεως Καραμανλή κερδίζει ένα διαγωνισμό για άλλα διυλιστήρια και τότε γεννιέται το λογότυπο «ESSO PAPPAS» και ξεφυτρώνουν παντού αντίστοιχα βενζινάδικα. Αυτή φυσικά δεν είναι η μοναδική δραστηριότητά του αφού σταδιακά μετατρέπεται σε μεγιστάνα και στον απόλυτο μεσάζοντα μεταξύ των αμερικανικών εταιρειών και των Ελλήνων πολιτικών. Ακόμη κι όταν η διακυβέρνηση περνά σε όχι και τόσο αρεστά πρόσωπα, όπως για παράδειγμα, αυτά του Γεωργίου Παπανδρέου, έχει πλέον τόσο μεγάλη διαπραγματευτική ισχύ που πάντα καταφέρνει αν όχι να κερδίζει, τουλάχιστον να έχει τις μικρότερες δυνατές απώλειες και η ισχυρή του θέση να μην κλυδωνίζεται. Μέχρι και σε συζητήσεις με τον τότε υπουργό Συντονισμού, Ανδρέα Παπανδρέου, ο Τομ φρόντιζε να μην φεύγει ολότελα χαμένος. «Χρειάστηκε να εξαγοράσω τέσσερις κυβερνήσεις σε πέντε χρόνια για να πετύχει αυτή η ιστορία» θα εξομολογηθεί αργότερα.
Όλο αυτό το διάστημα της πολιτικής αναταραχής, βέβαια, προκύπτει ότι ο Τομ Πάπας είχε ενεργό ρόλο στα γεγονότα που οδήγησαν στην περίφημη αποστασία στον χώρο της Ένωσης Κέντρου, μέχρι τελικά να οδηγηθούμε στην χούντα των συνταγματαρχών. Σε συνδυασμό με την ανάληψη της εξουσίας από τον Νίξον, τον οποίο είχε στηρίξει οικονομικά, ο ομογενής επιχειρηματίας νιώθει ότι πιάνει το τζακ ποτ. Πλέον αποτελεί την τέλεια γέφυρα, τον απόλυτο μεσάζοντα, μεταξύ δύο φιλικών κυβερνήσεων. Οι πραξικοπηματίες ανοίγουν διάπλατα τις αγκαλιές τους στον «επενδυτή», διαφημίζοντας τις μπίζνες του ως προϊόν των δικών τους ενεργειών και την ίδια ώρα ο Πάπας μετατρέπει την χώρα σε μια τεράστια προσωπική «παιδική χαρά» όπου κάνει ό,τι του αρέσει.
Έτσι μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ο Πάπας παίρνει άδειες ανέγερσης εργοστασίων κονσερβοποιίας, παρασκευής χυµών φρούτων και εµφιαλώσεως της Coca-Cola, της οποίας αποκτά –φυσικά- και την αντιπροσωπεία στην Ελλάδα. Ο εναγκαλισμός του με τον Νίξον αχνοφαίνεται από την τοποθέτηση του ομογενούς Σπύρο Άγκνιου στη θέση του αντιπροέδρου (αργότερα επισκέφθηκε και την μαμά-πατρίδα σε ένα σόου που διοργανώθηκε στην Αθήνα), ενώ έχει γνώμη για τους διορισμούς των πρέσβεων στην πρωτεύουσα. Γνώμη που μάλιστα επιδιώκει να μάθει πριν από κάθε κίνησή του στην περιοχή ο ίδιος ο πρόεδρος!
Όπως, όμως, συμβαίνει με όλα τα πράγματα σε αυτόν τον κόσμο, κάποια στιγμή έρχεται το τέλος. Και για τον Τομ Πάπας αυτό συνέβη μέσα σε ένα διάστημα περίπου μιας εβδομάδας όταν είδε τους δύο βασικούς πόλους μεταξύ των οποίων ισορροπούσε να καταρρέουν. Υπό το βάρος της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και του πραξικοπήματος σε βάρος του Μακαρίου, η χούντα των Αθηνών πέφτει οριστικά στις 23 Ιουλίου 1974. Και στις 3 Αυγούστου ο Ρίτσαρντ Νίξον ωθείται σε παραίτηση μετά το «τσουνάμι» αποκαλύψεων για το σκάνδαλο «Γουότεργκεϊτ».
Μέσα στην διετία 1974-1976 ο Πάπας προσπάθησε να συνεχίσει ωστόσο το έργο του. Παρά τις προσπάθειές του όμως διαπιστώνει ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ο Τζίμι Κάρτερ δεν μοιάζει ούτε στο ελάχιστο με τον προκάτοχό του στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ, ενώ ως Δημοκρατικός δεν έχει την παραμικρή διάθεση συνεργασίας με ένα δηλωμένο υποστηρικτή των Ρεπουμπλικάνων. Την ίδια ώρα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής που επιστρέφει στην πρωθυπουργία της Ελλάδας δεν έχει την παραμικρή σχέση με τον πολιτικό που ο Πάπας είχε συναντήσει μία δεκαετία πριν.
Χωρίς επαρκείς δυνάμεις και διασυνδέσεις ο Πάπας βλέπει την Esso να του γυρίζει την πλάτη, χάνει την αντιπροσωπεία της Coca-Cola και αποδυναμωμένος πια δεν κατορθώνει να κάνει ντιλ με την Ford. Και όλα αυτά ενώ σταδιακά αποκαλύπτεται από τον Τύπο (που επί χούντας τον αποθέωνε) ο ρόλος του ως διαπλεκόμενου στην έντονη πολιτική κατάσταση της Ελλάδας την δεκαετία του ’60. Ο Τομ Πάπας αναγκάζεται να εγκαταλείψει για δεύτερη φορά τα πάτρια εδάφη, όπως έκανε ως νήπιο και αποσύρεται –αυτή τη φορά οριστικά- στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στο Παλμ Μπιτς όπου παραμένει μέχρι τον θάνατό του στις 16 Ιανουαρίου 1988.
ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΕΠΙΣΗΣ:
Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΛ(ΜΕΡΟΣ 9o) : ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΘΗΚΕΣ
Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΛ (ΜΕΡΟΣ 10o) : Η ΥΠΕΡΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΛ(ΜΕΡΟΣ 13o) : ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΕΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΥΘΥΝΩΝ
Έλα να διοικήσεις Ε.ΣΥ.! Όλοι οι άλλοι απέτυχαν!: Αναγγελία της ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια